Χρήστος Νταβέλης

Χρήστος Νταβέλης
Παραδοσιακό


Ένας από τους φημισμένους αρχιληστές του 19ου αιώνα ήταν και ο Χρήστος Νταβέλης, από το χωριό Στύρι Βοιωτίας. Το πραγματικό του όνομα ήταν Χρήστος Νάστος, όμως όλοι τον ήξεραν ως Νταβέλη, που θα πει παλικάρι…
Ο Νταβέλης δρούσε περίπου από το 1850, σε ολόκληρη την κεντρική Ελλάδα, τη δυτική Μακεδονία, την Ήπειρο, αλλά και την Αττική. Στόχος του ήταν πάντοτε οι εύποροι έμποροι και οι τσιφλικάδες, ενώ λέγεται πως αρκετά χρήματα από τις λείες του τα διέθετε για τη βοήθεια φτωχών και ανήμπορων. Ακόμη λένε πως βοήθησε παλιούς αγωνιστές, αφανείς ήρωες του ’21 που ήταν ξεχασμένοι από τον Όθωνα και το Ελληνικό Κράτος, για αυτό και ήταν αγαπητός από μεγάλο μέρος του λαού, που έπλασε για τον Νταβέλη πάμπολλες ιστορίες, από τις οποίες αρκετές καταγράφηκαν σε εικονογραφημένα περιοδικά.
Ο Χρήστος Νταβέλης στις περιοχές που δρούσε είχε διάφορες κρυψώνες – λημέρια, συνήθως σε σπηλιές. Ένα από αυτά είναι το σπήλαιο – βάραθρο Δρακοκάρκαρο στον Παρνασσό, όπου ένας μύθος αναφέρει ότι στα αρχαία χρόνια ζούσε ένας δράκος. Επίσης ένα άλλο λημέρι του βρισκόταν στην Πάρνηθα, ενώ υπάρχει ακόμη και η ξακουστή σπηλιά του Νταβέλη στην Πεντέλη. Οι θρύλοι για την σπηλιά αυτή είναι πολλοί. Λέγεται μάλιστα ότι αυτή η σπηλιά φτάνει μέχρι τα έγκατα της Αθήνας, ακόμη και μέχρι τον Πειραιά. Έτσι ο Νταβέλης μπορούσε να «χτυπήσει» στο κέντρο της Αθήνας και να εξαφανιστεί. Ένας άλλος μύθος θέλει τον Νταβέλη να έχει ερωμένη τη δούκισσα της Πλακεντίας, στον Πύργο της οποίας έβγαζε ένα παρακλάδι της σπηλιάς.
Αρκετοί υποστηρίζουν ότι ο Νταβέλης σκοτώθηκε τον Ιούλιο του 1856, αλλά αυτό δεν αληθεύει, αφού αναφέρεται δράση του Νταβέλη τουλάχιστον μέχρι το 1880. Στις 12 Ιουλίου του 1856 μάλιστα σκότωσε, έπειτα από συμπλοκή, τον ανθυπολοχαγό Ιωάννη Μέγα στη θέση Ζεμενό ή Ζεμενιό, κοντά στη διασταύρωση των οδών Διστόμου – Λιβαδειάς, που ως σήμερα ονομάζεται σταυροδρόμι του Μέγα, στο σημείο υπάρχει και μεγάλος πέτρινος σταυρός. Εκεί κοντά βρίσκεται η περιοχή «Νταβελαίοι», όπου σκοτώθηκε ο Χρήστος Νταβέλης και ο «Κακαράπης», πιθανόν στα τέλη της δεκαετίας του 1890. Εξάλλου η φωτογραφία που αποδίδεται στον Νταβέλη και το ασκέρι του χρονολογείται από το 1897.

* Από το βιβλίο «Ένα Τραγούδι και Μια Ιστορία» του Ηρακλή Ευστρατιάδη.
Εκδόσεις Τουμπής.